EGOV
Thoái hóa cột sống là một trong những căn bệnh thường gặp ở rất nhiều người ở độ tuổi trung niên và cao tuổi. Tuy nhiên, trên thực tế, căn bệnh này đang có xu hướng dần trẻ hóa. Vậy, đâu là nguyên nhân gây ra căn bệnh này? Chúng ta có thể dựa trên những triệu chứng nào để chẩn đoán? Đâu là hướng điều trị và cách phòng tránh hiệu quả nhất cho người bệnh? Hãy cùng chúng tôi tham khảo thông tin qua nội dung dưới đây của bài viết.
Tìm hiểu thoái hóa cột sống là gì?
Thoái hóa cột sống là khái niệm dùng để chỉ tình trạng các sụn khớp và đĩa đệm ở cột sống đã bị thoái hóa. Điều này khiến cho các đốt sống có xu hướng phát triển thêm các gai xương hoặc biến dạng đĩa đệm. Từ đó, tạo ra sự chèn ép đối với các mạch máu, dây chằng, dây thần kinh và khối cơ xung quanh.
Do đó, người bị bệnh thường cảm thấy đau nhức xương khớp, đặc biệt là ở khu vực vùng lưng. Phạm vi các cơn đau ban đầu có thể chỉ dừng ở các vị trí dọc theo cột sống. Sau đó, cơn đau có thể lan dần ra cả mảng lưng, thậm chí là khiến khả năng đi lại của người bệnh bị hạn chế và ảnh hưởng đến nhiều cơ quan khác.
Thoái hóa cột sống có thể xảy ra ở bất cứ vị trí nào trên xương sống. Tuy nhiên, theo thống kê thì vùng lưng và cổ chính là hai vị trí dễ bị thoái hóa và thường bị thoái hóa sớm nhất. Bởi lẽ, đây là hai khu vực phải gánh chịu nhiều áp lực nhất, đồng thời có biên độ hoạt động lớn nhất.
Bệnh cũng xảy ra với tỉ lệ cao hơn ở người già. Bởi lẽ, đây là độ tuổi con người đã tiến sâu vào sự thoái hóa tự nhiên. Bệnh mặc dù không gây nguy hiểm cho tính mạng, song có thể phát sinh nhiều biến chứng nguy hiểm nên người bệnh không nên chủ quan.
Nguyên nhân thoái hóa cột sống
Thoái hóa cột sống có thể xảy ra do nhiều nguyên nhân khác nhau gây nên. Bất cứ yếu tố nào khiến cho vùng như sụn khớp, đĩa đệm, dây chằng, bao khớp,.. bị tổn thương, xơ cứng đều có thể dẫn đến bệnh. Dưới đây là một vài nguyên nhân phổ biến gây ra căn bệnh này.
Tuổi tác
Đúng như tên gọi, bệnh xảy ra chủ yếu do sự thoái hóa của các bộ phận làm trên cột sống. Trong đó, tuổi tác chính là yếu tố tác động mạnh mẽ nhất đến sự thoái hóa này. Khi tuổi càng cao, sức khỏe của xương khớp sẽ càng bị suy giảm. Lúc này, mật độ các tế bào trong xương thấp hơn, khiến xương giòn hơn và xốp hơn.
Trong khi đó, các dịch khớp cũng tiết ra ít hơn trước. Điều này khiến cho việc hoạt động giữa các khớp xương trở nên khó khăn hơn. Đồng thời, nó cũng khiến cho các khớp càng nhanh bị mài mòn và hình thành nên các gai xương, gây chèn ép lên các rễ thần kinh lân cận gây ra tình trạng thoái hóa cột sống.
Bên cạnh đó, khả năng đàn hồi của đĩa đệm cũng giảm đi đáng kể khi người bệnh bước sang tuổi trung niên và tuổi già. Do đó, mỗi lực tác động lên cột sống đều có thể khiến cho các đốt sống chịu ảnh hưởng nhiều hơn, do khả năng “giảm xóc” của các đĩa đệm đã bị suy giảm. Đồng thời, điều này cũng khiến phần bao xơ dễ bị biến dạng và nứt rách hơn. Một khi bao xơ đã nứt rách, phần nhân nhầy sẽ tràn ra ngoài, hình thành nên các khối thoát vị và chèn ép lên các mạch máu, tủy sống và rễ thần kinh. Chúng ta gọi đây là bệnh thoát vị đĩa đệm- một bệnh phát sinh từ tình trạng bệnh.
Chấn thương
Thoái hóa cột sống do lão hóa tự nhiên khi về già là điều không thể tránh khỏi. Tuy nhiên, cũng có trường hợp bệnh xảy ra đột ngột với cả những người trẻ. Một trong những nguyên nhân chính dẫn đến trường hợp này chính là các chấn thương mà người bệnh gặp phải. Các chấn thương này có thể xảy ra khi người bệnh tham gia giao thông hoặc khi lao động mà gặp phải tai nạn. Điều này khiến cho các bộ phận nằm dọc cột sống chịu áp lực rất lớn, dễ bị tổn thương và thoái hóa hơn.
Tất nhiên, tai nạn và chấn thương không trực tiếp gây ra thoái hóa cột sống, song nó có thể đẩy mạnh tốc độ và nâng cao nguy cơ xảy ra thoái hóa. Các số liệu thống kê cũng cho thấy, những người có tiền sử chấn thương, đặc biệt là chấn thương ở cổ và lưng thường có tỉ lệ mắc phải căn bệnh này cao hơn người bình thường.
Do sai tư thế
Tư thế đi đứng, nằm, ngồi đều có ảnh hưởng rất lớn đến đường cong của cột sống bởi nó quyết định các hướng và trọng lượng của lực tác động lên cột sống như thế nào. Do đó, việc sai tư thế trong thời gian dài có thể khiến cho cột sống bị tổn thương đáng kể.
Để tránh tình trạng này, người bệnh thoái hóa cột sống cần chú ý không ngồi lâu một chỗ, tránh làm việc căng thẳng trong thời gian dài, hạn chế mang vác vật nặng quá sức hoặc xách đồ vật bằng một bên. Đồng thời, bạn cũng cần điều chỉnh tư thế ngồi, nằm, đi đứng sao cho hạn chế thấp tình trạng cong vẹo cột sống. Bên cạnh đó, việc chọn lựa các dụng cụ, đồ dùng như gối, bàn ghế và giày dép cũng cần được đảm bảo tạo ra sự thoải mái nhất khi sử dụng cho người bệnh.
Do thói quen sinh hoạt
Thói quen xấu trong sinh hoạt và dinh dưỡng khi tích lũy trong thời gian dài có thể khiến cho người bệnh mắc phải chứng thoái hóa cột sống. Điều này có thể thể hiện qua chế đọ ăn uống không khoa học, khiến cho cơ thể thiếu hụt các chất cần thiết để nuôi dưỡng sụn khớp như canxi, magie, kali,…
Từ đó, đẩy nhanh tốc độ mài mòn của xương và khiến bệnh tiến triển nhanh chóng. Mặt khác, việc ăn uống kém khoa học còn có khả năng dẫn đến béo phì, thừa cân. Đây là hai yếu tố khiến cho cột sống phải gánh chịu nhiều áp lực hơn, dẫn đếbệnh nhanh hơn.
Bên cạnh yếu tố dinh dưỡng, những thói quen xấu trong sinh hoạt và rèn luyện cũng có thể là nguyên nhân dẫn đến căn bệnh thoái hóa cột sống này. Trong đó, điển hình là việc người bệnh lười tập thể dục thể thao khiến cho các khớp xương kém linh hoạt hơn. Quá trình trao đổi chất và tuần hoàn máu vì thế cũng trở nên hạn chế.
Do các mô quanh cột sống không được nuôi dưỡng đầy đủ nên nguy cơ dẫn đến thoái hóa rất cao. Mặt khác, việc tập không đúng cách hoặc tập luyện thể thao quá sức với tần suất cao cũng có thể khiến cột sống bị tổn thương, do cơ thể dễ gặp phải các chấn thương vùng lưng và cổ.
Ngoài ra, các thói quen sinh hoạt không lành mạnh này còn có thể bị ảnh hưởng lớn bởi tính chất công việc. Ví dụ như người làm văn phòng thường ít di chuyển hơn, ngồi lâu hơn; người lao động tự do, lao động chân tay thường phải mang vác nặng;… Thêm vào đó, cuộc sống hiện đại có nhiều áp lực hơn cũng là nguyên nhân dẫn đến việc bị stress và cơ thể tiến nhanh đến giai đoạn lão hóa. Đó là lý do vì sao căn bệnh thoái hóa cột sống lại có xu hướng trẻ hóa dần như hiện nay.
Do di truyền
Thoái hóa cột sống do di truyền là trường hợp hiếm gặp hơn và ít được nhắc đến. Tuy nhiên, trên thực tế, những người có thành viên trong gia đình mắc các bệnh về xương khớp thì cũng dễ mắc phải căn bệnh này hơn so với người bình thường.
Triệu chứng thoái hóa cột sống
Thoái hóa cột sống là căn bệnh diễn ra âm thầm theo thời gian. Ở giai đoạn ban đầu, triệu chứng của bệnh thường không rõ ràng và dễ nhầm lẫn với tình trạng đau nhức thông thường. Vì thế, người bệnh rất khó để nhận biết bệnh sớm nếu như không thông kiểm tra sức khỏe định kỳ. Khi tới khám bệnh, thông qua hình ảnh chụp chiếu bằng X-quang hoặc MRI, các bác sĩ sẽ phát hiện ra các tình trạng tổn thương trong cấu trúc của đốt sống, đĩa đệm, dây chằng, dây thần kinh hoặc mô sụn.
Bên cạnh đó, người bệnh cũng có thể tự mình phán đoán xem bản thân có mắc phải căn bệnh này không dựa trên các triệu chứng lâm sàng. Trong đó, dấu hiệu rõ nhất mà bạn có thể phân biệt bệnh với chứng đau nhức thông thường chính là hiện tượng cứng khớp. Hiện tượng này đặc biệt nghiêm trọng vào buổi sáng, nhất là khi người bệnh mới thức dậy. Cùng với đó, bệnh nhân có thể nghe thấy tiếng lục cục khi xoay vặn người hoặc thấy các cơ bắp bị đau và co thắt.
Với những trường hợp thoái hóa cột sống gây chèn ép thần kinh, người bệnh có thể thấy các cơn đau này lan ra cả các vùng như bàn tay, bàn chân, kèm theo đó là cảm giác bị tê buốt và yếu cơ vận động. Nếu mạch máu bị chèn ép, đặc biệt là ở khu vực đốt sống cổ, bạn có thể cảm thấy các cơn đau đầu ghé thăm thường xuyên hơn do tuần hoàn máu kém. Còn với trường hợp tủy sống bị chèn ép, các triệu chứng sẽ còn nghiêm trọng hơn. Người bệnh có thể bị mất khả năng giữ thăng bằng, khó khăn trong di chuyển, khả năng kết hợp giữa tay và chân kém. Đôi khi, họ có thể đại tiện và tiểu tiện không tự chủ do mất khả năng kiểm soát hoạt động của bàng quang và ruột.
Hướng điều trị và phòng tránh thoái hóa cột sống hiệu quả
Hướng điều trị thoái hóa cột sống
Như đã nói ở trên, đây là căn bệnh xảy ra chủ yếu do sự lão hóa tự nhiên của cơ thể. Vì thế, chúng ta không thể điều trị dứt điểm hoàn toàn căn bệnh này. Do đó, những phương pháp chữa trị bệnh sẽ tập trung vào việc làm giảm các triệu chứng và tránh để bệnh diễn tiến nặng hơn. Tùy theo từng trường hợp cụ thể, các bác sĩ sẽ chỉ định cho người bệnh một vài phương pháp điều trị, hoặc phối kết hợp chúng để nâng cao hiệu quả chữa bệnh.
Thông thường, trong số các cách chữa bệnh, việc sử dụng thuốc Tây sẽ được áp dụng đầu tiên và xuyên suốt phác đồ điều trị. Các thuốc dùng trong việc chữa thoái hóa cột sống thường bao gồm các loại như: Thuốc giảm đau Paracetamol, thuốc giãn cơ, thuốc chống viêm không steroid, thuốc ức chế IL1, thuốc điều trị triệu chứng chậm Glucosamine Sulfate,… Trong trường hợp đặc biệt nặng, các bác sĩ có thể chỉ định tiêm corticoid.
Thuốc Tây tuy có thể khắc phục các triệu chứng một cách nhanh chóng nhưng lại có khả năng gây ra các tác dụng phụ cho người bệnh. Vì thế, các bác sĩ thường khuyến khích họ kết hợp với vật lý trị liệu, châm cứu, massage hoặc tập luyện thêm các bài tập thể dục ở nhà để bổ trợ cho sức khỏe. Điều này không chỉ giúp sức khỏe cột sống tốt hơn mà còn giúp cải thiện sức khỏe tinh thần một cách đáng kể.
Tuy nhiên, trong trường hợp bệnh thoái hóa cột sống quá nghiêm trọng, một số ca bệnh có thể được chỉ định phẫu thuật để giải quyết các vấn đề như thoát vị đĩa đệm, trượt đốt sống hoặc hẹp ống sống,… Theo các bác sĩ, việc phẫu thuật cột sống tương đối nguy hiểm và có thể kèm theo rất nhiều rủi ro. Vì thế, nó chỉ được áp dụng khi các phương pháp còn lại không cho hiệu quả.
Cách phòng tránh thoái hóa cột sống
Đây là căn bệnh gần như không thể chữa dứt điểm hoàn toàn. Tuy nhiên, chúng ta hoàn toàn có thể phòng ngừa chúng bằng cách làm chậm quá trình lão hóa của cơ thể. Trong đó, phương pháp phòng tránh hữu ích nhất chính là việc thay đổi lối sống, thói quen ăn uống sinh hoạt hàng ngày và luyện tập thể dục, thể thao điều độ, thường xuyên.
Về mặt dinh dưỡng, người bệnh nên tích cực bổ sung các vitamin và khoáng chất cần thiết cho cơ thể bằng cách ưu tiên các thực phẩm như hoa quả tươi, rau xanh, hải sản, trứng, sữa,.. Đồng thời, sử dụng các viên uống chức năng có chứa glucosamin để ngăn chặn quá trình lão hóa xương khớp. Quan trọng nhất, bạn cần uống đủ nước mỗi ngày và tránh xa các chất kích thích như rượu bia, cafe, thuốc lá.
Về chế độ sinh hoạt hàng ngày, các bạn nên chú ý các tư thế đứng, nằm, ngồi sao cho phù hợp và tránh gây áp lực cho cột sống. Nếu công việc bắt buộc phải trong thời gian dài, hãy chú ý thư giãn và vận động nhẹ nhàng sau khoảng 1 tiếng làm việc để xương khớp được thư giãn.
Đồng thời, bạn hãy cố gắng luyện tập thể dục thể thao điều độ hàng ngày để cải thiện độ linh hoạt, dẻo dai cho cột sống. Điều này không chỉ giúp bạn tránh được tình trạng béo phì mà còn giúp xua tan những căng thẳng trong cuộc sống. Từ đó, làm giảm nguy cơ mắc bệnh nói riêng, các bệnh lý khác nói chung.
Trên đây là phần tổng hợp về nguyên nhân, triệu chứng và cách khắc phục của bệnh thoái hóa cột sống. Hy vọng qua bài viết, bạn đọc đã có thêm những thông tin và kiến thức hữu ích về sức khỏe. Cảm ơn các bạn đã đón đọc!
